Oes Olde Lu Nr. 28 in de kwartierstaat van Paulina Bisdom van Vliet
Generatie 7    
Generatie 656.
* juli 1681, Woerden
57.
* juli 1684, Zoetermeer
× 9 december 1708, Zoetermeer
Gezamenlijke kinderen:
Jacob, 1709 | Maria, 1710 | Jacob, 1712 | Hendrik, 1714
Generatie 5
portret van Jacob Okhuijsen
handtekening van Jacob Okhuijsen
28

Jacob Okhuijsen

* augustus 1712, Woerden
~ 31 augustus 1712, Woerden
× 15 augustus 1734, Bodegraven, met Anna Verhoef
× 10 november 1745, Moordrecht, met Beatrix van der Geer
19 november 1777, Moordrecht
26 november 1777, Moordrecht
belastingontvanger te Woerden
belastingontvanger te Leiden
@
Kruisstraat, Woerden
Hooigracht, Leiden
Hooglandse Kerkgracht, Leiden
Moordrecht
Kinderen:
Hendrikus, 1735 | Aletta, 1736 | Johannes, 1737 | Nicolaas Jan, 1746 | Petronella Jacoba, 1747 | Willem, 1749 | Aletta, 1750 | Cornelia Maria, 1752 | Dammes, 1753 | Dammes, 1756 | Jacob, 1759
Jacob liet zich van zijn eerste echtgenote Anna Verhoef scheiden ‘van tafel en bed’, omdat er teveel onderlinge ruzies waren. Twee jaar later hertrouwde hij met Beatrix van der Geer. Dat huwelijk hield wel stand, maar er kwam nog andere ellende op zijn pad.
Als belastingontvanger was Jacob niet erg populair bij de bevolking van Leiden. Een belastingontvanger was namelijk niet in loondienst, maar kreeg zijn baan ‘in pacht’ door veel geld aan het stadsbestuur te betalen. Daarna mocht hij, voor eigen gewin, belasting innen — in het geval van Jacob op koffie en thee. In 1748 ontstond door onvrede over dit systeem in allerlei Nederlandse steden onrust, zo ook in Leiden. Tijdens dit ‘pachtersoproer’ werd het huis van Jacob door plunderaars bestormd. De eerste aanval kon worden afgeslagen, waarbij ook een schot werd gelost, maar een paar dagen later werd het meeste van de inboedel van zijn huis en stal alsnog vernield.
Toon detailsVerberg details
Vermelde variaties namen:
Voor-/doopnamen:Familienaam:
Jacob
Jakob
Japik
Ochuysen
Ockhuijse
Ockhuijsen
Ockhuijze
Ockhuijzen
Ockhuizen
Ockhuysen
Ockhuyzen
Okhuijzen
Okhuizen
Okhuysen
Details kinderen:
Geboorte:Doop:
Naam:Datum:Jaar:Plaats:Datum:Jaar:Plaats:
Hendrikus1735Woerden11 mei1735Woerden
Aletta1736Woerden30 maart1736Woerden
Johannes1737Woerden10 maart1737Woerden
Nicolaas Jan1746Leiden14 juli1746Leiden
Petronella Jacoba1747Leiden7 december1747Leiden
Willem1749Moordrecht8 januari1749Moordrecht
Aletta1750Moordrecht4 oktober1750Moordrecht
Cornelia Maria1752Moordrecht25 juni1752Moordrecht
Dammes1753Moordrecht23 september1753Moordrecht
Dammes1756Moordrecht4 februari1756Moordrecht
Jacob1759Moordrecht11 november1759Moordrecht
Bron:Tekst:Vindplaats:
Scheiding van tafel en bed

Vergaderinge des geregts gehouden den 21[ste]n Maart 1743

(…)

Jacob Okhuijsen en sijne huijsvrouw Anna Verhoeff geassisteert met hare naeste bloedvrienden gehoort sijnde, op haar versoek van separatie, en na alle aengewende devoiren te vergeefs tot reconciliatie aengewent te hebben, is hoarts versoek bij regte gedaan, geaccordeert en daer van de volgende publicatie gedaan.

Alsoo Jacob Okhuijsen impostmr. en Anna verhoeff egtelieden hun Domicilium houdende binnen dese stede Woerden, aan desen Ed: Agtb Geregte bij requeste hebben te kennen gegeven, dat tusschen hen supplianten sedert eenigen tijd, met relatie tot de samenleeving, sodanige onlusten waren ontstaan, dat deselve niet tegenstaande diverse devoiren tot reconciliatie aangewent, dagelijks tot hun leedwesen vermeerderen, en nog erger gevolgen daar uijt te dugten stonden; dat de suppl[lian]ten daaromme het veijligste geoordeeld hadden, provisioneelijk te separeeren van Tafel, Bedde, bijwoninge en goederen, op sodanige Conditien, als in de conventie op den 9d. Maart 1743, onder speciaal beding van Approbatie van desen Agtb geregte, bij henluijden ondertekent, sijn geexpresseert.
Soo is’t dat die van den Ed: Agtb geregte deser stad Woerden, gesien ende geexamineerd, de voorst. gepresenteerde regte en en ’t versoek daarbij gedaan, mitsgaders daar op gehoord de voorn[oem]de supplianten en haar naaste Bloedvrienden, ende alle devoiren te vergeefs aangewend hebbende omme deselve te reconcilieeren ende vereenigen, approbeeren, voor soo veel haar aangaat, de hier vorengemelde Conventie tussen de suppl[ian]ten opgerigt ende getekent, sulx d’een voor des anders schulden na dato deses te maken niet aanspraakelijk sijn sal: separeeren vervolgens de voorn[oem]de supplianten Jacob okhuijsen en Anna Verhoeff provisioneelijk van Tafel, Bedde, bijwoninge en goederen; Confenseerende hier van behoorlijke publicatie; welke publicatie bij desen is geschiedende, ten eijnde een ieder die sulx mogte aangaan, sig daar na soude kunnen reguleeren.
Actum in Collegio van den E: geregte voorn[oem]t op den 21[ste]n Maart 1743 en ten selven dage ten overstaan van Hr. Adolff vander[…] en Joost d’Hertog gepubliceert.
In kennisse van mij
D.V.Gorcum

RHC Rijnstreek en Lopikerwaard, Stadsgerecht Woerden, toegang W017, inv.nr. 130, folio 132v–133v
Nieuwsverslag

KORTE SCHETS DER TEGENWOORDIGE BEROERTEN IN DE VEREENIGDE NEDERLANDEN, Over het Afschaffen der Pachteryen (…)

Te LEYDEN was de Beweging niet minder en begon op Maandag den 17 Juny (…) Met veel gemor en geraas te ruggekeert, trekt de menigte naar de Hooglandsche Kerkgraft en by Okhuizen, die den Impost op de Koffy en Thee in pacht had. Hier was de Wagt noch niet aangekomen. Men viel dan aan met storm op Deur en Vensters te loopen, tot dat de Deur door’t geweld van een paal, met alle kracht aangevoert, open stoot. Hier achter stond men in’t Huis gereed met geladen Snaphanen, die losgebrant werden. Een kogel stoof door’t Volk heen, maar niemand werd gekwetst. Dit deed de Plonderaars deinzen en gaf den Soldaten tyd om het Huis te bezetten. Men wierp echter met steenen, waar door een Soldaat, getroffen werd, die den smyter vervolgde en met los kruit in den nek schoot, en’t verscheelde zeer weinig of men had handgemeen geworden: doch ’t Gemeen moest op de komst der gewapende Burgery, die vast aantrok, voor ditmaal afwyken. (…)
De hevigheid, die enkel sluimerde, werd des Donderdags weêr wakker (…)
Een andere Bende was ondertusschen bezig aan ’t Huis van Okhuizen op de Hooilandsche Kerkgraft, dat op gelyke wyze gehavent werd. Hier had men, fschoon het een Graft heet, maar de overwelft is, geen Water; echter was men niet te vreden met alles te vernielen en op straat te werpen; maar wat zinken kon, moest naar’t Water gesleept en ’er ingeworpen worden.
(…)

Koninklijke Bibliotheek, Collectie pamfletten, inv.nr. Pflt 17879 (12 juli 1748)
Nieuwsverslag

KORT DOG ZAKELYK VERHAAL, Wegens de Geweldenaryen, tegens de Huisingen en Goederen der Pagters in Leiden.

(…) Maandag den 17 Juny, des middags (…)
Dit stuk door de Plunderaars afgeweven zynde, trokken zy af, na het Huis van de Pagter van der Kok, alwaar zy het zelve bezet vonden, door de Stads Soldaten, en andere Stadsbedienden, en voor deze reis geen kans ziende, gingen zy vervolgens na het Huis van den Pagter J. Ockhuyzen, daar aangekomen zynde, vonden het even gelyk voorgaande, dog niet in zulk een aantal, waarom zy eenig gewelt gebruikte, het zy met glazen in te werpen, als ook de deur op te lopen, zo versterkte de manschap van Soldaten, en eenige gewapende Burgers omtrent voorn. huis; als mede wiert uit het Huis met scherp geschoten, dog gelukkelyk niemant daar door gekwest werdende, zo trokken de plunderaars van voor het huis af (…)
Den volgende Woensdag den 19. Juny scheen het alles nog in rust te blyven, hoewel het muitzieke Volk als in stilte zig versterkende, en hun met geweer verziende, zynde messen op stokken gemaakt, begonnen in een veel heviger furie, als van te vooren geschiet was, zig uit te laten, op den volgende Donderdag ’s Morgens den 20 Juny.
(…)
Wanneer nu byna alles vernielt was; en nog eenige om ’t laatste werk aftemaken in ’t voorn. huis bleeven, zo trok de grootste menigte na het huis van den Pagter Ockuizen, wonende op de Hogelandsche Kerkgragt, alwaar zy mede met een hevige furie op aan vielen, het welk geschieden op den zelfde Donderdag ’s namiddags omtrent 2. uren, alwaar zy zeer schielyk binnens huis geraakt zynde, mede alles verwoesten, brekende en redende alles in kleine stukken, zo van Meubilen, Huiscieradien, als Huizinge, ja deszelfs Rytuigen, Narreslede enz. alzo deze zyn stallinge agter het huis had. Dog van deze wert verhaalt, het geluk gehad te hebben, dat het woedende volk een kamer in het huis zynde, waar op de voornaamste Meubilen gebragt waren, niet gevonden hebben, door dien dezelve als verborgen getimmert is.
(…)

Koninklijke Bibliotheek, Collectie pamfletten, inv.nr. Pflt 17880 (1748)
Spotdicht

KORTE SCHETS DER LIEVE LEIDSCHE PACHTERS, IN HUN SCHRIKKELYK SCHRIKKEL-JAAR MCCCXLVIII.

(…)

J. OKHUIZEN.

OKHUIZEN wist de rol zo kunstig na te speelen
Van VANDER KOK, dat d’een den aar in alle deelen,
Zo net geleek, als of van ’t hooft tot aan de teen,
Zy beide waren juist uit eenen vorm gesneên,
’t Geen dees niet wist, leerd hem den ander: ô wat lagen,
Bedenkt een Pachter niet om Burgeren te plagen?
Omtrent twee Jaar, sloeg hy de Mee twee stuivers op
De stoop, maar dit bestaan druipt hem nu op zyn kop.

(…)

Koninklijke Bibliotheek, Collectie pamfletten, inv.nr. Pflt 17902 (1748)
Aantekeningen:
Doop:Getuigen bij de doop waren grootouders Jacob van der Spelt en Anna Pijnacker (ouders van moeder)
Huwelijk:Eerste echtgenote Anna Verhoef woonde in 1734 te Bodegraven (vermeld in trouwboek van Woerden), woonde in 1737–juni 1741 te Woerden (vermeld in notariële akten, opgesteld te Woerden en Leiden), en woonde in september 1741 te Koudekerk aan den Rijn (vermeld in notariële akte, opgesteld te Leiden): op de laatste locatie mogelijk al gescheiden van haar echtgenoot
Huwelijk:Scheidde ‘van tafel en bed’ van zijn eerste echtgenote Anna Verhoef op 21 maart 1743 te Woerden (RHC Rijnstreek en Lopikerwaard, Stadsgerecht Woerden, toegang W017, inv.nr. 130, folio 132v–133v; zie brontekst)
Kinderen:Overlijden dochter Cornelia Maria is op 13 september 1752 aangegeven bij de gaarder te Moordrecht (belasting op het begraven: ƒ 6)
Kinderen:Overlijden eerste zoon Dammes is op 3 november 1753 aangegeven bij de gaarder te Moordrecht (belasting op het begraven: ƒ 6)
Overlijden:Volgens aantekening door tweede dochter Aletta overleden te Moordrecht op 19 november 1777, “'s namiddags om half drie Uuren” (Museum Paulina Bisdom van Vliet, Archief van de familie Bisdom van Vliet, inv.nr. 20422)
Uitvaart:Belasting op het begraven: ƒ 30 (betaald aan de gaarder te Moordrecht op 22 november 1777)
Uitvaart:Begraven in het koor, in graf 39, in de kerk van Moordrecht
Uitvaart:“is twee maal Beluijd met beide klokken ’t beste kleed ƒ 17,2 / den koster ƒ 2:6:—” (vermeld in begraafboek van Moordrecht)
Beroep:Liet zijn eerste echtgenote Anna Verhoef in 1737–1743, en daarna zijn tweede echtgenote Beatrix van der Geer in 1746–1748, borg staan voor zijn te betalen pachten als belastingontvanger te Woerden en Leiden (vermeld in notariële akten)
Beroep:Vermeld in gerechtelijke akte uit 1743 als “impostmr.” te Woerden (RHC Rijnstreek en Lopikerwaard, Stadsgerecht Woerden, toegang W017, inv.nr. 130, folio 133r; zie brontekst)
Beroep:Vermeld in notariële akten uit 1746–1748 als “impostmeester” te Leiden
Beroep:In pamfletten uit 1748 vermeld als “pagter” of “pachter” met “den Impost op de Koffy en Thee in pacht” (zie bronteksten)
Woonadres:Woonde in 1734 te Woerden (vermeld in trouwboek van Woerden)
Woonadres:Woonde in 1737 te Woerden (vermeld in notariële akte)
Woonadres:Woonde in 1745 te Leiden (vermeld in trouwboeken van Leiden en Moordrecht)
Woonadres:Woonde in april 1746 “op de Hooijgraft” te Leiden (vermeld in testament, Efgoed Leiden en Omstreken, Notarieel archief, toegang 506, Notaris Willem Scheerken, inv.nr. 2014, akte 24)
Woonadres:Woonde in 1748 aan de Hooglandse Kerkgracht te Leiden (vermeld in pamflet; zie brontekst)
Overig:Het portret is een fragment van een tekening door Cornelis Troost (Rijksmuseum, inv.nr. RP-T-1886-A-694)
Overig:Was betovergrootvader van Paulina Bisdom van Vliet

Oes Olde Lu: Het verhaal van onze ouders, en hun ouders, en hún ouders …
Deze pagina werd bijgewerkt door KwartierMaker 4.4 op 24 december 2018, om 18.56 uur.
Samenvatting | Contact